ENGELLİ BİREYLERE İLİŞKİN SAĞLIK HİZMETİ SUNUMU
Engelli bireyler toplumun vazgeçilmez bir parçasıdır.
Engeli bireyler taşıdıkları özellikler nedeniyle toplumun geneline göre bazı hizmetlere ve imkanlara erişim konusunda toplumun dezavantajlı gruplarındandır. Bu durum, genel nüfusa göre yoksulluk ve sosyal dışlanma riski yüksek olan engelli bireylerin toplumun gerisinde kalmasını azaltıcı uygulamalar ile engelli bireylerin yaşamını idame ettirebilmelerini kolaylaştırıcı yönde bazı düzenlemelerin yapılmasını zaruri kılmaktadır. Bu hususta Sağlık Bakanlığı, engelli bireylerin sağlık hizmetlerine erişiminin tam ve sürekli olarak sağlanması, sağlık hizmetlerinin engelli bireylerin engel durumuna uygun ortamlarda hızlı, verimli ve mağdur edilmeden karşılanması ve sağlık bakım kalitesinin yükseltilmesi amacı ile 05/06/2008 tarihli ve 2008/43 sayılı “Özürlü Kişilere Yönelik Sağlık Hizmetlerinin Sunumuna İlişkin Genelgeyi” yayınlamıştır.
Sağlık Bakanlığının “Özürlü Kişilere Yönelik Sağlık Hizmetlerinin Sunumuna İlişkin Genelgesi” engelli bireylere poliklinik muayenelerinde öncelik sırası hakkı tanınmaktadır. Engelli bireylere sosyal ve ekonomik alanda (indirimli otobüs kartı, indirimli su faturası, evde sağlık ve evde bakım hizmeti, kurum bakımı vb. ) çeşitli haklar sağlayan Engelli Sağlık Kurulu Raporlarının eksiksiz ve doğru olarak düzenlenmesine ilişkin yetkilendirilmiş olan hastanelerde ilgili Genelge hükümlerince Sağlık Kurulu hizmeti sağlanmaktadır. Genelge, engelli bireylere yönelik mimari düzenlemeleri de kapsamakta olup Genelgede, sağlık hizmetlerine erişimi kolaylaştırıcı şekilde her türlü engel grubunu kapsayacak yazılı, sesli ve görsel yönlendirme, görme engelli bireyler için takip izi, fiziksel engelli bireyler için gerekli yerlerde tutunma barları, otopark vb. imkanların sağlanmasına yer verilmektedir.
Bu imkan ve hizmetlerle hastanelerde en az yardıma ihtiyaç duyarak bağımsız bir şekilde işlerini gerçekleştirebilen engelli bireyler ise topluma karışmış olurlar. Engelli bireylere ilişkin sağlık hizmetleri konusunda ilgili personellere hizmet içi eğitimler verilmesi ve eğitimlerin sürekliliğinin sağlanması da Genelge kapsamına alınmış olup eğitimler personellerin engelli çalışma arkadaşlarına ve sağlık hizmetinden faydalanan bireylere yönelik empatik iletişim geliştirmelerini sağlamaktadır.
Engellilere yönelik pozitif ayrımcılık, uzun vadede engelli bireylerin toplumun gerisinde kalmasını engeller.
Toplumdaki diğer kişiler ile eşit koşullarda yaşamadığı düşünülen belli gruplara çeşitli ayrıcalıklar tanıyarak onları desteklemek pozitif ayrımcılıktır ve toplumun gerisinde kalan bireylere tanınan haklar eşitlik ilkesine aykırı yorumlanamaz.
Engelli bireylerin sağlık haklarından faydalanırken oluşabilecek engellerin ortadan kaldırılması amacı ile sağlık personellerimiz ve hastanelerimiz engelli bireylere; Sağlık Bakanlığımızın “ Özürlü Kişilere Yönelik Sağlık Hizmetlerinin Sunumuna İlişkin Genelgesi” ve “Poliklinik Hizmetlerinde Öncelik Sırasına İlişkin Genelgesi” hükümlerince pozitif ayrımcılık sağlamaktadır.
Engelli bireylerin, yaşamın her alanına katılımlarının artmasını ve toplumla bütünleşmesini amaçlayan engelli bireylere ilişkin olumlu uygulamalar her geçen gün artmakta olup bu uygulamalarla engelli bireyler, doğuştan ya da sonradan geliştirdikleri özellikler nedeni ile toplumun gerisinde kalmayan ve toplumla bütünleşen bireyler olurlar.
Eda OVACIKLI
Çiğli Bölge Eğitim Hastanesi
Sosyal Hizmet Uzmanı